W poniedziałek 15 listopada 2021 r. wniosek pt. „Tradycja dywanów kwiatowych na procesję Bożego Ciała” otrzymał pozytywną rekomendację Komisji UNESCO do wpisu na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości.
W rekomendacji czytamy m.in.:
Komisja postanawia wpisać tradycję dywanów kwiatowych na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości (…) Pochwala Państwo Polskie – Stronę za przygotowanie dobrze opracowanej dokumentacji i dobrze przygotowanego nagrania wideo, które demonstruje silne uczestnictwo społeczności.
To wielki sukces Polski i depozytariuszy tej tradycji! Dywany kwietne ze Spycimierza, Klucza, Olszowej, Zalesia Śląskiego i Zimnej Wódki będą wymieniane obok takich tradycji jak m.in.: brazylijska samba, teatr cieni Khmerów z Kambodży, chiński teatr cieni, chińska kaligrafia, taniec flamenco, czy karnawał w Bazylei. To trzeci wpis z Polski (po bartnictwie w 2020 r. i szopkarstwie krakowskim w 2018 r.) i pierwszy z województwa opolskiego na Liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości, prowadzonej w oparciu o Konwencję UNESCO 2003 w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
O wpisie zwyczaju układania dywanów kwietnych zdecyduje ostatecznie Międzyrządowy Komitet ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego na grudniowej sesji Komitetu UNESCO. Sukcesu jest pewna Pani Joanna Cicha-Kuczyńska, Radca ds. UNESCO w MKiDN, odpowiedzialna za przygotowanie wniosku pt. „Tradycja dywanów kwiatowych na procesję Bożego Ciała” obejmującego zwyczaje układania dywanów kwietnych w Spycimierzu (woj. łódzkie), Kluczu, Olszowej, Zalesiu Śląskim i Zimnej Wódce (woj. opolskie).
W rozumieniu Konwencji UNESCO, której tekst został przyjęty na 32 sesji Konferencji Generalnej UNESCO w październiku 2003 r., dziedzictwo niematerialne to zwyczaje, przekaz ustny, wiedza i umiejętności oraz związane z nimi przedmioty i przestrzeń kulturowa, które są uznane za część własnego dziedzictwa przez daną wspólnotę, grupę lub jednostki. Polska ratyfikowała Konwencję w 2011 roku. Tekst polski jest opublikowany w Dzienniku Ustaw Nr 172, poz. 1018. Warto zaznaczyć, że na listę międzynarodową mogą być wpisane tylko takie elementy dziedzictwa, które już znajdują się w rejestrze krajowym. Opolskie dywany kwietne w marcu 2020 r. zostały wpisane na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Spycimierskie Boże Ciało trafiło na listę Krajową NDK w 2018 r.
Teraz, dzięki wpisowi na listę międzynarodową o dywanach kwietnych z Klucza, Olszowej, Zalesia Śląskiego i Zimnej Wódki usłyszy cały świat, bo wpis na listę światowego dziedzictwa UNESCO, to szansa na światową promocję. To także docenienie wysiłku śląskich katolików, którzy od pokoleń kultywują tradycję – tradycję, która łączy, buduje wspólnotę i trwa mimo zmieniającego się świata.
Jak wyglądała droga dywanów kwietnych na listę UNESCO?
W 2019 r. przygotowano wniosek na Krajową listę NDK, a w marcu 2020 r. tradycja układania dywanów kwietnych na Procesję Bożego Ciała w czterech śląskich miejscowościach: Kluczu, Olszowej, Zalesiu Śląskim i Zimnej Wódce została wpisana na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Idea wpisu wyszła z Oddziału Terenowego Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Opolu. Instytut pomógł również w przygotowaniu wniosku zarówno na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, a także na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości, prowadzoną w oparciu o Konwencję UNESCO 2003 r. w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Inicjatywa wpisu na listę międzynarodową wyszła z Uniejowa/ Spycimierza. Ogromną pracę wykonał pan Andrzej Szoszkiewicz, doradca Burmistrza Uniejowa. Pod koniec marca 2020 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego złożyło wniosek pt. „Tradycja dywanów kwiatowych na procesję Bożego Ciała” na listę informacyjną UNESCO. Wpis zwyczaju na tę prestiżową listę światowego dziedzictwa nastąpi w grudniu 2021 r. Będzie to pierwszy wpis na listę UNESCO z województwa opolskiego!
W Kluczu, Olszowej, Zalesiu Śląskim i Zimnej Wódce kwietne kobierce układają całe rodziny, kobiety i mężczyźni, Polacy i Niemcy, słowem wszyscy katolicy. Ta wyjątkowa tradycja łączy pokolenia, integruje mieszkańców, jest żywa i trwa nieprzerwanie od wielu pokoleń. Teraz dowie się o niej cały świat.
https://opole.tvp.pl/56909049/kwiatowe-dywany-na-renomowanej-liscie-w-oczekiwaniu-na-decyzje-unesco